Maakt plastic je dik?

Na recent onderzoek is duidelijk geworden dat hormoon ontregelende kunststoffen chemicaliën bevatten. De chemicaliën die hierin voorkomen zijn onder andere bisfenol A (BPA) en ftalaten.
De Environmental Science and Technology heeft een recente studie bekend gemaakt waarin zij aantonen dat er nog veel meer chemicaliën in de kunststoffen zitten. In dit onderzoek laten zij zien hoe zij 34 producten hebben getest. Het gaat hier om veel gebruikte plastic producten zoals badslippers, yoghurtbekers en shampoo flessen die gemakkelijk vervangen kunnen worden door een shampoo bar. Van deze 34 producten ontdekte zij dat er in zeker 1 derde van de geteste producten chemicaliën zitten die de groei van vetcellen hebben veroorzaakt in het laboratorium.

Co-auteur van deze studie en universitair hoofddocent aan de Noorse Universiteit voor Wetenschap en Technologie (NTNU), Martin Wagner vertelt aan Ecowatch dat de belangrijkste bevinding volgens hem is dat de plastic artikelen die elke dag gebruikt worden chemicaliën bevatten die onze stofwisseling kunnen verstoren in een proces dat we adipogenese noemen. Zoals bekend is zorgt adipogenese voor de ontwikkeling van obesitas of later overgewicht.

Mysterieuze chemicaliën

De techniek die gebruikt werd tijdens het onderzoek door de onderzoekers was massaspectrometrie. Ze onderzochten verpakkingen van voedingsmiddelen zoals yoghurtbekers en plastic flessen maar ook huishoudelijke artikelen zoals keukensponzen en placemats. Het doel van het onderzoek was om de belangrijkste soorten plastic polymeren te dekken zei Wagner.

Er werden 55.300 chemische kenmerken gevonden. Van dit grote aantal chemische kenmerken konden er maar 629 geïdentificeerd worden. Onder deze 629 chemische kenmerken waren 11 eerder bekende metabolisme verstorende chemicaliën (MDC’s). De wetenschappers hebben hierna getest of blootstelling aan de kunststoffen ervoor kunnen zorgen dat de voorlopercellen worden gestimuleerd om in vetcellen te veranderen.

De eerste-onderzoek auteur Johannes Volker van de afdeling Biologie van NTNU zei het volgende. "Het is zeer aannemelijk dat het niet alleen de gebruikelijke verdachte chemicaliën, zoals bisfenol A, zijn die deze stofwisselingsstoornissen veroorzaken, Dit betekent dat andere plastic chemicaliën dan degene die we al kennen, kunnen bijdragen aan overgewicht en obesitas".

 Oorzaken van een pandemie

Obesitas staat bekend om het bijdragen aan lichamelijke ziektes zoals kanker en hartaandoeningen. Obesitas maakt het risico op infecties waaronder COVID-19 groter en kan in sommige gevallen zelfs de dood als gevolg hebben. Het is daarom goed om te kijken of je voor jezelf kunt kiezen voor een plastic vrij bestaan. Begin bij duurzaam schoonmaken en zorg dat je tijdens het schoonmaken geen plastic meer inademt en ook geen plastic meer hoeft weg te gooien. Duurzaam schoonmaken is een methode waarin je schoonmaakt zonder een plastic fles. Bijvoorbeeld door hervulbare aluminium fles te gebruiken.

Uit een onderzoek van het jaar 2016 bleek dat de body mass index (BMI) voor 36.377 Amerikaanse volwassenen tussen 1988 en 2006 met maar liefst 2,3 kg/m2 steeg, zelfs wanneer de calorie-inname en fysieke beweging constant bleven. In eerste instantie werd er altijd gedacht door de gezondheidsexperts dat obesitas voornamelijk wordt veroorzaakt door een combinatie van genetische aanleg, voeding en beweging. Door de uitslag van dit onderzoek is de conclusie gekomen dat er nog een andere factor moet zijn die voor gewichtstoename zorgt.

Maakt plastic je dik? In eerste instantie dachten gezondheidsexperts dat obesitas werd veroorzaakt door een combinatie van genetica en leefstijlfactoren, maar dit verklaart niet alle gegevens. Dit leidde uiteindelijk tot de conclusie dat er nog een andere factor moet zijn die de gewichtstoename bevordert. Maar wat kan deze factor dan zijn? Een mogelijke verklaring hierop is de boosdoener, de chemicaliën. De chemicaliën knoeien met het endocriene systeem, dat de eetlust, het metabolisme en het gewicht regelt.

De auteurs van het onderzoek schreven ook dat het verband tussen hormoonontregeling en obesitas leidde tot de zogenaamde obesogene hypothese, die stelt dat milieuchemicaliën (obesogenen) wel degelijk bijdragen tot obesitas.

Pesticiden zijn ook een potentiële bron van blootstelling aan deze chemicaliën. Kunststoffen zijn dus niet de enigste potentiële bron. Uit een onderzoek uit 2021 werd duidelijk dat chloorpyrifos de calorieverbrandingsinspanningen van bruin vet bij muizen kan vertragen. Helaas zijn kunststoffen steeds meer een onderdeel van ons dagelijks leven geworden.

"Ik denk echt dat de verantwoordelijkheid ligt bij de plasticproducten, omdat het hun taak is producten te leveren die daadwerkelijk veilig zijn voor de volksgezondheid", aldus Wagner aan Ecowatch

Is de kans groot dat de chemicaliën die in de 34 plastic producten zitten ook daadwerkelijk het menselijk lichaam binnentreden? "Er zijn veel mogelijke manieren", zei Wagner. Vooral bij oververhitting is het mogelijk dat er plastic terecht komt in het voedsel.Kinderen zouden het binnen kunnen krijgen door bijvoorbeeld op speelgoed te kauwen. Wanneer je plastic handschoenen, shampoo flessen in plaats van een shampoo bar gebruikt of pantoffels draagt is het zelfs mogelijk dat de plastic deeltjes via de huid het menselijk lichaam in komen. Ook kunnen we de deeltjes gewoon inademen, ftalaten zijn zelfs gevonden in huishoudelijke stofdeeltjes. Wanneer je kiest voor duurzaam schoonmaken, kies je voor een plastic vrije omgeving zonder het gebruik van plastic.

Het plastic gewicht verliezen

Wat kun je op dit moment zelf doen om ervoor te zorgen dat plastic deeltjes niet in conflict zijn met een dieet of een lidmaatschap van een sportschool? Wagner verklaarde dat PVC- en polyurethaanproducten "er echt uitsprongen" als het op MDC-gehalte aankwam. PVC wordt vaak aangetroffen in vloeren en ook in placemats. Wil jij een schone omgeving met zo weinig mogelijk stof en plastic deeltjes, kies dan voor duurzaam schoonmaken. Je maakt dan plastic vrij schoon waardoor je deze ook niet kunt inademen. Dat is wel zo veilig!